نحوه نگهداری از ساز تار و نکات مهم آن

امروزه، ساز تار به عنوان یکی از سازهای مشهور ایران شناخته می ‌شود و در سبک‌ های مختلف موسیقی ایرانی و سنتی به کار می ‌رود. روحانیان و نوازندگان ماهری در سراسر جهان از این ساز استفاده می ‌کنند و آن را به قالب‌ ها و نواختن‌ های مختلف تفسیر می‌ کنند. ساز تار به وسیله پلاک ‌های فلزی یا خشاب‌ های تاری به صدا در می ‌آید. این ساز در دسته‌ سازهای زهی قرار می ‌گیرد. در حقیقت نگهداری از ساز تار اهمیت زیادی داشته تا صدای بهتری تولید کند.

در این مقاله از سایت وب آوا قصد داریم شما را با نحوه نگهداری از ساز تار بیشتر آشنا نماییم. با رعایت این مراقبت ‌ها، می ‌توانید تار خود را تمیز نگهداری کنید و از صدای زیبا و پر احساس این ساز لذت ببرید. برای نگهداری ساز تار، باید مراقبت های لازم را بعمل بیاورید.

مکان مناسب برای نگهداری تار چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

مکان نگهداری تار یکی از مهمترین عوامل برای حفظ کیفیت و ماندگاری آن است. مکان مناسب برای نگهداری از ساز تار به شرایط زیر بستگی دارد:

نحوه نگهداری از ساز تار در دما

نگهداری تار در دماهای مناسب و پایدار، اصلی ترین عامل برای جلوگیری از تغییرات دمایی بیش از حد است که می ‌تواند باعث تغییر در افت کیفیت ساز تار شود. دمای مناسب برای نگهداری تار معمولا بین ۱۸-۲۴ درجه سانتی‌گراد است.

نحوه نگهداری از ساز تار در رطوبت

رطوبت محیط نیز باید در محدوده معقولی باشد. رطوبت بالا سبب رشد قارچ و باکتری ‌ها شده و در نهایت منجر به خرابی و لکه ‌های قابل رویت بر روی تار می شود. در عوض رطوبت کم نیز ممکن است باعث خشک شدن و ترکیدن تار گردد. رطوبت ایده ال نگهداری تار بین ۴۰-۶۵ درصد است.

معمولا اکثر ساز ها به رطوبت حساس هستند؛ مثلا در مقاله نگهداری از هنگ درام هم به این مورد اشاره شده است.

نحوه نگهداری از ساز تار در نور

نگهداری تار در مکان ‌های تاریک و خنک باعث جلوگیری از افت رنگ و خاصیت کیفی آن می ‌شود. نور مستقیم خورشید و نور مصنوعی با عواملی مانند اشعه ماوراء بنفش و حرارت خفیف ممکن است باعث لکه‌ ها و تغییرات رنگی در تار شود.

هوازدگی

مکان نگهداری تار باید خالی از هوازدگی باشد. هوای آلوده و وجود مواد شیمیایی می ‌تواند باعث لکه‌ ها و تغییرات در رنگ و کیفیت تار شود.

تهویه

تهویه مکان در نحوه نگهداری از ساز تار اهمیت فراوانی دارد. تنفس تار برای حفظ کیفیت آن ضروری است و انتقال هوا در مکان نگهداری تار باعث می ‌شود تا رطوبت و دما در سطح مناسبی حفظ گردد.

مکان نگهداری از ساز تار

بنابراین، اهمیت مکان نگهداری تار، جهت جلوگیری از تغییرات مضر دما، رطوبت، نور و هوازدگی است که می ‌تواند باعث افت کیفیت و ماندگاری آن شود.

نگهداری صحیح از ساز تار

برای نگهداری صحیح از ساز تار، روش ‌های زیر را می ‌توانید دنبال کنید:

تمیز کردن ساز

پس از هر بار استفاده از ساز تار، آن را با یک پارچه نرم و تمیز پاک کنید. این کار به جلوگیری از تجمع غبار و چربی و رطوبت در سطح ساز کمک فراوانی می‌‌کند.

نحوه نگهداری از ساز تار در جای مناسب

ساز تار را در جایی نگهداری کنید که آن را از آسیب ‌های احتمالی مانند ضربه‌ ها، تغییرات درجه حرارت، رطوبت بیش از حد، حشرات و حیوانات حفظ کند. مطمئن شوید که ساز تار در جعبه‌ محافظ یا در قاب حمل و نقل مناسب قرار دارد.

تنظیم تنش تار

تار ساز نیاز به تنظیم تنش دارد. شما می ‌توانید از استاد موسیقی خود بخواهید که به شما کمک کند تا تنش تار را تغییر دهید. این کار به حفظ صدای ساز تار و عمر مفید آن کمک می ‌کند.

نحوه نگهداری از ساز تار در دمای مناسب

دمای بیش از حد گرم یا سرد می ‌تواند به ساز تار آسیب برساند. سعی نمایید ساز تار را در دمای معتدل و استاندارد نگهداری کنید

نحوه نگهداری از ساز تار با استفاده روغن

استفاده از روغن مخصوص ساز تار سبب ماندگاری و دوام بهتر ساز تار می شود. هر ماه یک بار کمی روغن را به محلی که تارها از مهره‌ های ساز عبور می ‌کنند برای حفظ تنش و افزایش عمر مفید تارها بمالید.

با رعایت این روش‌ ها که در متن بالا به آنها اشاره نمودیم، می‌ توانید ساز تار را به خوبی حفظ کنید و از عمر طولانی تر و عملکرد بهتر این ساز لذت ببرید.

توصیه های لازم جهت حمل و نگهداری تار

1. همواره ساز تار را در یک محیط خشک و خنک نگه دارید. برخورد با رطوبت بالا و دماهای بالا ممکن است باعث تغییر شکل و خرابی ساز تار شود.

2. هنگام استفاده از ساز تار، دقت کنید که کشیدن زیاد رشته ها می‌تواند باعث خم شدن و خراب شدن ساز تار شود. بنابراین، سعی کنید تنش رشته را در حداقل نگه دارید.

3. همیشه سعی کنید برای نگهداری و حمل ساز تار، از قاب کیف یا کاور مناسب استفاده کنید. این کاور یا قاب باید مناسب اندازه ساز تار شما باشد و بتواند از آسیب های بیرونی احتمالی مانند ضربه، خراش و تغییر شرایط آب و هوایی حفاظت کند.

کیف حمل و نگهداری ساز تار

4. هر چند وقت یکبار، سطح ساز تار را با استفاده از یک پارچه نرم و خشک تمیز کنید تا از هرگونه لکه و گرد و غباری که روی ساز تار تجمع کرده است خلاص شود.

5. اگر ساز تار شما چوبی است، می توانید از روغن مخصوص و غیر آبی برای تغذیه و نگهداری چوب استفاده کنید. این کار می تواند از خشکی و ترک خوردن چوب جلوگیری کند.

6. تنظیم و راست کردن ساز: از آنجایی که ساز تار شامل زنجیره‌ ای از سیم ‌ها می ‌شود، ممکن است به علت برخی از دلایل، تارها گم شده یا راست نباشند. برای حفظ تنظیم مناسب ساز، در صورت نیاز به تعمیر یا راست کردن، این کار را توسط یک تکنسین مجرب انجام دهید.

7. عدم قرار گرفتن ساز در معرض آفتاب: تابش مستقیم آفتاب می ‌تواند باعث تغییر در رنگ و بافت ساز شود. بنابراین، سعی کنید ساز را در مکانی نگهداری کنید که جلوگیری از تماس آن با نور مستقیم آفتاب داشته باشد.

8. در صورت نیاز، ساز تار خود را به یک تکنسین تعمیر ساز تار ارسال کنید. او می تواند بازسازی، تعمیر و تنظیم ساز تار را انجام دهد تا در بهترین وضعیت ممکن قرار بگیرد.