شاید تاکنون بارها اصطلاح سلفژ را شنیده باشید و برایتان آشنا باشد، اما به مفهوم و کاربرد آن توجه نکرده باشید. در واقع سلفژ اساس و یکی از پایه‌های اصلی موسیقی برای نوازندگان و خوانندگان و هم برای آهنگسازان محسوب می‌شود. به زبان ساده سلفژ به معنی نت خوانی می‌باشد. این تکنیک و اصل مهم، با اینکه یکی از مفاهیم اولیه و شاید ابتدایی موسیقی باشد، اما آموزش و یادگیری آن بسیار مهم است.
یادگیری صحیح این تکنیک به هر علاقه‌مندی کمک می‌کند تا با تسلط بیشتری مسیر خود را در موسیقی ادامه دهد و ما در این مقاله از سایت وب آوا شما را با این تکنیک آشنا می کنیم.
فهرست محتوا
سلفژ چیست؟
سلفژ، سلفا یا سلفژیو، (Solfège) قواعد و چارچوبی برای ملودی‌هاست که باعث قابل درک شدن روابط میان بسامد آواها و گوش مخاطب می‌شود؛ همچنین این تکنیک گوش شما را برای بهتر شنیدن الگوهای ملودیک نیز آماده می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت سلفژ یک سیستم فوق‌العاده برای یادگیری ساختار موسیقی و به نوعی اساس آموزش شنیدن و گوش در این زمینه می‌باشد.
همانطور که گفتیم این سیستم، یک روش نامگذاری و ارتباط بر بسامد آواها است. در واقع در سلفژ، یک سیلابل به هر نت از گام موسیقی اختصاص داده می‌شود. با این فرایند، می‌توان به جای گفتن گام C ماژور به عنوان C D E F G A B C آن را «دو ر می فا سول لا سی دو» نامگذاری کرد. این تکنیک سیلابل گذاری در خواندن راحت‌تر است و این یک مزیت مهم محسوب می‌شود. برای مثال می‌توانید گام C ماژور را در یک پیانو یا سازی دیگر بنوازید و همزمان با آن بخوانید.
سلفژ در موسیقی، نوعی تکنیک آموزش برای کمک کردن به خواندن و فهمیدن نت‌ها است. این مفهوم در واقع به نوازنده کمک می‌کند تا نت‌ها را با یک روش خاص بخواند. به جز این مورد، در مواقعی که برای اولین بار با یک نت روبرو می‌شوید می‌توانید خیلی راحت آن را خوانده و متوجه شوید. همانطور که گفتیم، در این تکنیک هر یک از نت‌های میزان با سیلاب خاصی نام گذاری شده و خوانده می‌شوند. سیلاب‌های اصلی در ساختار سلفژ عبارتند از: دو، ر، می، فا، سل، لا، سی.
اهمیت یادگیری سلفژ چیست و چرا باید آن را بلد باشیم؟
نوازندگی و حتی خوانندگی، تنها یک مهارت ساده نیست. عوامل متعددی در موفقیت یک فرد در انواع زمینه‌های موسیقی دارد. بدون شک یکی از عوامل موفقیت در زمینه موسیقی، یادگرفتن خوب سلفژ است. یادگیری، تمرین و تکرارسلفژ، باعث می‌شود شخص توانایی لازم برای اجرا را به خوبی کسب کند.
یک نوازنده باید گوش موسیقی خوبی داشته باشد و به اصطلاح عامیانه، شنونده خوبی باشد. در کنار این مورد، یاد گرفتن و تسلط بر ریتم خوانی و نت خوانی و کسب مهارت‌ها و تکنیک‌های مخصوص به خود از موارد مهم در این زمینه است. تلفیقی از تمامی این موارد منجر به خلق آثار فوق‌العاده و به یاد ماندنی هنری خواهد شد، در حالی که اگر در هر یک از این موارد کاستی وجود داشته باشد می تواند خیلی راحت نتیجه و خروجی کار را تحت تاثیر قرار دهد.
بر همین اساس، درک دقیق‌تر صداها و آواها در موسیقی، باعث ایجاد مهارت در نت نویسی، آهنگسازی و حتی توسعه مهارت نوازندگی می‌شود. به طور کلی کسانی که در همان ابتدای مسیر نوازندگی، به صورت آکادمیک و علمی سلفژ را یاد بگیرند، نوازندگان اصولی‌تر خواهند بود.
به طور کلی آموزش و یادگیری سلفژ شامل موارد زیر می‌باشد:
- نت خوانی: بررسی و شناسایی نت‌ها
- ریتم خوانی: بررسی و خواندن الگوهای تکراری در موسیقی
- وزن خوانی یا پارلاتی: ارزش زمانی نت‌ها در کنار درک درست و ادای زمان درست هر نت
- صدا خوانی یا کانتاتی: خواندن و سرایش صدا و فرکانس نت‌ها به شکل دقیق و صحیح
- دیکته ریتمیک: توانایی شناسایی و نوشتن نت موسیقی
- دیکته ملودیک: توانایی نوشتن ملودی که نواخته شده به همراه نوشتن نت‌ها روی خط
انواع صدای انسان
یکی از مراحل یادگیری سلفژ، آشنایی هنرجو با انواع صدای انسان است. آشنایی بیشتر با انواع صداها، پتانسیل بیشتر صدای انسان را بیشتر نشان می‌دهد. از همین رو ارتباط بهتری با موسیقی اجرا شده خواهد داشت. این اتفاق در زمان خوانندگی و نوازندگی بسیار مفید است. به طور کلی صدای انسان به ۶ دسته‌بندی تقسیم می‌شود که عبارتند از:
- سوپرانو: صدای زیر زنانه
- متسو سوپرانو: صدای متوسط زنانه
- کنترالتو: صدای بم زنانه
- تنور: صدای زیر مردانه
- باریتون: صدای بم یا صدای متوسط مردانه
- باس: صدای بم مردانه و بهترین صدای مردانه
یادگیری سلفژ را از کجا شروع کنیم؟
یادگیری مهارت سلفژ برای نوازندگان، آهنگسازان و کسانی که می‌خواهند خوانندگی را به صورت حرفه ای و تخصصی دنبال کنند لازم است. البته همانطور که گفتیم، این تکنیک با اینکه یکی از موضوعات تخصصی در موسیقی است، با این حال ممکن است برای همه هنرجویان جذاب نباشد. از طرف دیگر یادگیری سلفژ و نت خوانی، تاثیر چشمگیری در عملکرد نوازنده و خواننده دارد. همچنین یاد گرفتن مهارت سلفژ ، درک و فهم هنرمند را از موسیقی نیز افزایش می‌دهد.
به همین دلیل لازم است در اولین روزهای یادگیری نوازندگی و عرصه موسیقی، کلاس‌های سلفژ را به طور کامل و دقیق بگذرانید. کلاس های این تکنیک در آموزشگاه های موسیقی از مبتدی تا پیشرفته به طور حرفه ای آموزش داده می‌شود و می‌توانید با استفاده از تجربه اساتید موسیقی و روش‌های روز دنیا به یادگیری این مبحث بپردازید.
3 بخش اصلی سلفژ
به صورت کلی، صداخوانی، وزن خوانی و دیکته موسیقی سه بخش اصلی آموزش سلفژ هستند. این سه مبحث باید به صورت متنواب و جداگانه به شخص هنرجو یا نوازنده آموزش داده شوند تا به نتیجه‌ای که مد نظر استاد است، دست پیدا کند.
یادگیری صدا یا همان صدا خوانی ، بخشی است که شما باید انواع وزن و الگوهای ریتمی را به خوبی یاد بگیرید. در این دروس، هنرجو توانایی مهارت خواندن دقیق صدای هر نت را پیدا می‌کند. به طور مثال، اگر نت دو به همراه پیانو خوانده شود، صدایی که از حنجره فرد خارج می شود دقیقا با پیانو یکسان خواهد بود.
بخش بعدی یادگیری سلفژ وزن خوانی است. مبحثی که در آن هنرجو با وزن‌های مختلف موسیقی به خوبی آشنا می‌شود. این ریتم و نظم موسیقی است که باعث زیبایی و جذاب شدن این هنر می‌شود. در واقع مطالعه انواع وزن‌ها و الگوهای ریتمی برای هر هنرجوی علاقه‌مند و فعال به موسیقی بسیار مهم و ضروری است. به اصطلاح عامیانه، وزن خوانی همان خواندن کشش نت‌ها می‌باشد.
بخش سوم آموزش سلفژ، دیکته موسیقی است. در این مبحث دیتکه صدا و ریتم به صورت متناوب تمرین می‌شود تا هنرجو تسلط کافی پیدا کند. در همین بخش است که نوازنده یا خواننده، توانایی نوشتن نت‌های موسیقی‌ای را که می‌شوند، پیدا می‌کند.
جمع بندی
همانطور که گفتیم یکی از نتایج فوق‌العاده یادگیری سلفژ این است که پس از یادگیری این مهارت و تمرین مستمر آن، گوش‌های شما به انواع ملودی‌ها عادت می‌کند. با همین نتیجه، شما پس از مدتی که نت‌ها را می‌شنوید، فواصل را به راحتی و بدون مکث در ذهنتان خواهید شنید. همچنین می‌توانید آکوردهای مختلف موزیک را تصور کرده و از آن‌ها بهره‌مند شوید. این نتایج تنها با تمرین و افزایش مهارت سلفژ بدست می‌آید.
حرف آخر اینکه می‌توانیم مدعی شویم که سلفژ برای همه مفید است. هر کسی در عرصه موسیقی، با یاد گرفتن و دانستن این مهارت اصلی، به راحتی می‌تواند به ساخت موسیقی پرداخته یا موسیقی‌های مورد علاقه خود را آنالیز کرده و به خاطر بسپارد.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.